Wat is empyeem?
Empyeem is een aandoening die de ruimte tussen de buitenste laag van de longen en de laag die de borstwand raakt, de pleurale ruimte beïnvloedt. Deze ruimte is er om de longen te helpen uitzetten en samentrekken.
De pleuraholte bevat van nature een kleine hoeveelheid vocht. Empyeem treedt op wanneer extra vocht zich begint te verzamelen in de pleuraholte.
Verschillende bacteriestammen zorgen ervoor dat vocht en pus zich ophopen in de pleuraholte. Heel vaak veroorzaakt longontsteking empyeem.
Lees in dit artikel meer over de symptomen, oorzaken en risicofactoren voor empyeem, evenals de behandelingsopties.
Symptomen
Symptomen van empyeem kunnen zijn:
- een longontsteking hebben die niet verbetert
- koorts
- pijn op de borst
- een kuch
- pus in slijm
- ademhalingsmoeilijkheden
- een krakend geluid uit de borst
- verminderde ademhalingsgeluiden
- saaiheid bij het tikken op de borst
- vocht in de longen (zichtbaar met een röntgenfoto van de borstkas)
Empyeem kan drie fasen doorlopen als een persoon geen behandeling krijgt.
Fase 1: Eenvoudig (de exsudatieve fase)
De eerste fase van empyeem wordt eenvoudig empyeem genoemd. Het treedt op wanneer zich extra vocht begint op te hopen in de pleuraholte. Deze vloeistof kan geïnfecteerd raken en kan etter bevatten.
Fase 2: Ingewikkeld (de fibrinopurulente fase)
Bij gecompliceerd empyeem begint het vocht in de pleuraholte dikker te worden en 'holtes' te vormen.
Fase 3: Frank (de organiserende fase)
Ten slotte veroorzaakt de geïnfecteerde vloeistof littekens in de binnenste lagen die de pleuraholte in de longen bekleden. Dit veroorzaakt ademhalingsmoeilijkheden omdat het ervoor zorgt dat de longen niet goed worden opgeblazen.
Oorzaken
Longontsteking is de meest voorkomende oorzaak van empyeem. Mensen die thoracotomieën of operaties op de borst hebben ondergaan, lopen mogelijk ook het risico empyeem te ontwikkelen als bacteriën in de wond terechtkomen.
Risicofactoren
De grootste risicofactor voor empyeem is dat u onlangs een longontsteking heeft gehad.
Andere risicofactoren zijn onder meer:
- ouder zijn dan 70
- onlangs in het ziekenhuis te zijn geweest
- een operatie aan de borst of een trauma heeft gehad
In populaties met een laag risico was empyeem over het algemeen minder ernstig en hadden mensen meer kans op empyeem buiten een ziekenhuis.
Statistisch gezien hebben mensen met de volgende aandoeningen ook meer kans op het ontwikkelen van empyeem.
- diabetes
- hartziekte
- eerdere kanker
- chronische obstructieve longaandoening (COPD)
- longziekte
- intraveneus drugsgebruik (in eenvoudige gevallen van empyeem)
Diagnose
De eerste stap bij het diagnosticeren van empyeem is een röntgenfoto van de borstkas. Een röntgenfoto kan empyeem echter alleen identificeren als er een bepaalde hoeveelheid vloeistof in de pleuraholte zit.
Als de arts na een thoraxfoto vermoedt dat er vloeistof in de pleuraholte zit, wordt er een echo gemaakt. Echo's zijn gevoeliger en beter in het detecteren van vocht in de pleuraholte.
CT-scans zijn ook een nuttige methode om empyeem te detecteren. Hierdoor kunnen artsen de "zakken" met vloeistof in de pleuraholte zien.
Behandeling
Behandeling voor empyeem kan zijn:
Antibiotica
Artsen schrijven meestal antibiotica voor als eerste behandeling voor eenvoudige gevallen van empyeem. Omdat verschillende bacteriestammen empyeem veroorzaken, is het vinden van het juiste antibioticum cruciaal.
Behandeling met antibiotica duurt doorgaans 2 tot 6 weken om te werken.
Afvoer
Het aftappen van de vloeistof is essentieel om te voorkomen dat eenvoudig empyeem evolueert naar gecompliceerd of openhartig empyeem. Het helpt ook om de aandoening onder controle te houden.
Om de vloeistof af te voeren, voert een arts een thoracostomie uit, waarbij een echografie of computergestuurde buis in de borstholte wordt ingebracht en de vloeistof uit de pleuraholte wordt verwijderd.
Chirurgie
Voor gevorderde gevallen van empyeem kan een operatie de beste behandelingsoptie zijn. Een studie wees uit dat een operatie genaamd decorticatie betere resultaten opleverde dan buisdrainage bij mensen met gevorderd empyeem.
Decorticatie omvat het verwijderen van de pus "pockets" en het fibreuze weefsel uit de pleuraholte, waardoor de longen goed uitzetten.
Er zijn twee soorten operaties beschikbaar. In de meeste gevallen zal een chirurg een video-assisted thoracotomie (VATS) uitvoeren. Deze procedure is minder ingrijpend, minder pijnlijk en heeft een kortere hersteltijd dan een open thoracotomie, waarvoor een chirurg de borstkas moet openen.
In sommige gevallen zal een chirurg echter een open thoracotomie uitvoeren.
Er zijn geen specifieke criteria om te beslissen wanneer een operatie nodig is voor empyeem. Een studie wees uit dat mensen met symptomen die minder dan 4 weken aanhielden betere operatieresultaten hadden dan mensen met symptomen die langer dan 4 weken aanhielden.
Fibrinolytische therapie
Een arts kan ook fibrinolytische therapie aanbevelen, waarbij geneesmiddelen worden gebruikt die bekend staan als fibrinolytische middelen. De therapie helpt bij het afvoeren van pleuravocht en artsen kunnen het gebruiken in combinatie met een thoracostomie via een buis.
Een studie uit 2018 waarin de effectiviteit van VATS-chirurgie werd beoordeeld in vergelijking met fibrinolytische therapie na thoracostomie van de buis, wees uit dat beide methoden zeer effectief zijn.
Zeldzame complicaties
Mogelijke complicaties van empyeem zijn onder meer:
- Fibrose, dat is wanneer beschadigd longweefsel ademhalingsmoeilijkheden veroorzaakt die de kwaliteit van leven van een persoon beïnvloeden. Als de ademhalingsmoeilijkheden 6 maanden na infectie aanhouden, kan een decorticatieoperatie de symptomen verbeteren.
- Empyema noodzakelijkheid, wat een uitbreiding is van de infectie in de borstwand en het zachte weefsel. Dit is zeer zeldzaam en vereist onmiddellijke medische aandacht.
Outlook
Vroegtijdige medische hulp kan voorkomen dat empyeem een ernstiger aandoening wordt.
De behandeling van empyeem kan variëren, afhankelijk van de ernst van de symptomen van een persoon. Antibiotica en drainage zijn de eerste stappen, gevolgd door chirurgie in meer gevorderde gevallen.
