Hoe het stoppen van celdood reumatoïde artritis kan helpen voorkomen
Onderzoek bij muizen laat nu zien dat een specifiek celdoodmechanisme kan leiden tot reumatoïde artritis. Het stoppen van dit mechanisme zou kunnen helpen voorkomen dat deze aandoening zich ontwikkelt, stellen de auteurs.
Reumatoïde artritis (RA) is een chronische auto-immuunziekte die voornamelijk wordt gekenmerkt door pijn en stijfheid in de gewrichten als gevolg van een ontsteking in het gewrichtsslijmvlies.
Enkele van de belangrijkste risicofactoren voor RA zijn leeftijd (mensen ouder dan 60 lopen meer risico), geslacht (deze aandoening komt vaker voor bij vrouwen) en de expressie van specifieke genen.
Volgens de Arthritis Foundation hebben ongeveer 54 miljoen volwassenen in de Verenigde Staten de diagnose artritis. Andere gegevens geven aan dat RA ongeveer 1% van de wereldbevolking treft.
Hoewel deze aandoening wijdverbreid is, weten wetenschappers weinig over de oorzaak ervan. Dit betekent dat artsen het vaak een uitdaging vinden om effectieve preventiestrategieën voor te stellen.
Onlangs hebben teams van tal van onderzoeksinstellingen - waaronder de Universiteit van Keulen in Duitsland, het VIB-instituut en de Universiteit Gent in België, het Biomedical Sciences Research Center "Alexander Fleming" in Athene, Griekenland, en de Universiteit van Tokio in Japan - onderzoek gedaan naar bij muismodellen van deze auto-inflammatoire aandoening. Ze hebben een sleutelmechanisme bestudeerd dat, zo denken ze, specialisten kan helpen gevallen van RA te voorkomen.
De teams rapporteren - in het dagboek Nature Cell Biology- de ontdekking van een cellulair mechanisme dat in sommige gevallen een cruciale rol lijkt te spelen bij de ontwikkeling van de aandoening.
De onderzoekers zeggen dat het richten op dit mechanisme kan helpen om RA op afstand te houden, althans bij een subgroep van risicovolle mensen.
‘Een zeer belangrijke bevinding’
De nieuwe studie ondersteunt eerder onderzoek uitgevoerd door wetenschappers van VIB en de Universiteit Gent, waaruit bleek dat het eiwit A20 ontstekingen in de gewrichten en artritis kan stoppen.
De onderzoekers leggen uit dat een slechte A20-functie associaties heeft met ontstekingen en ontstekingsziekten bij muizen en mensen.
In het huidige onderzoek ontwierp het team een reeks muizen om A20 tot expressie te brengen met een bepaalde mutatie, waardoor de muizen spontaan artritis ontwikkelden. De onderzoekers zeggen dat dit gebeurt omdat het gemuteerde eiwit A20 de dood van macrofagen, een soort immuuncel, niet kan voorkomen.
Macrofagen zijn witte bloedcellen waarvan de primaire functie is om celafval te vinden en te vernietigen, evenals schadelijke vreemde moleculen die het lichaam infiltreren. Bij artritis sterven macrofagen in een proces dat wetenschappers necroptosis noemen, wat de staat van ontsteking in het systeem verhoogt.
In de studie merkt medeauteur Marietta Armaka op dat het team "onthulde hoe het specifieke type macrofaagsterfte de activering van synoviale fibroblasten vormgeeft, een sleutelceltype dat de vernietiging van kraakbeen en botweefsel bij reuma orkestreert."
De onderzoekers wijzen er dus op dat het stoppen van necroptose RA kan helpen voorkomen, tenminste bij personen die genetisch meer kans hebben op deze vorm van macrofaagsterfte.
Door hun experimenten legt co-auteur prof. Geert van Loo uit: “[w] e konden […] identificeren waarom deze macrofagen afsterven en zouden het belang kunnen aantonen van een specifiek onderdeel in het eiwit A20 voor de preventie van celdood en RA. ontwikkeling."
De auteurs stellen dat de bevindingen van het onderzoek significant zijn omdat ze zouden kunnen leiden tot de ontwikkeling van nieuwe therapieën voor deze auto-immuunziekte.
"Vanuit een therapeutisch perspectief is dit een zeer belangrijke bevinding, aangezien het suggereert dat geneesmiddelen die celdood remmen, effectief zouden kunnen zijn bij de behandeling van RA, tenminste bij een subgroep van patiënten waarbij macrofaagsterfte de onderliggende trigger zou kunnen zijn."
Co-auteur Prof. Manolis Pasparakis
De onderzoekers merken op dat verschillende farmaceutische bedrijven momenteel medicijnen ontwikkelen die deze vorm van celdood kunnen remmen. Er is dus hoop dat wetenschappers in de toekomst in staat zullen zijn om dit mechanisme met succes aan te pakken en deze therapeutische benadering uit te breiden tot mensen.
