Cholesterol blijkt een rol te spelen bij de ziekte van Alzheimer
Een nieuwe studie, geleid door onderzoekers van de Universiteit van Cambridge in het Verenigd Koninkrijk, concludeert dat cholesterol een belangrijke rol kan spelen bij de ontwikkeling van de ziekte van Alzheimer.
Cholesterol is een wasachtige substantie die zich op de wanden van slagaders kan ophopen en mogelijk gezondheidsproblemen kan veroorzaken.
Ongeveer 71 miljoen mensen in de Verenigde Staten leven met hoge niveaus van low-density lipoprotein (LDL), of 'slechte cholesterol'.
Het wordt vaker geïmpliceerd als een bijdragende factor bij cardiovasculaire aandoeningen zoals hartaandoeningen en beroertes, maar cholesterol is ook een van de belangrijkste bestanddelen van de celwand.
Een nieuwe studie, gepubliceerd in het tijdschrift Nature Chemistry, suggereert dat dit cholesterol ook zou kunnen werken als een katalysator voor de vorming van clusters van een eiwit genaamd amyloïde-bèta in de hersenen.
Het is bekend dat amyloïde-bèta een belangrijke factor is die bijdraagt aan de ziekte van Alzheimer, die momenteel ongeveer 5,4 miljoen mensen in de VS treft. Wanneer amyloïde-bèta-aggregaten worden gevormd, vormt het plaques die giftig zijn voor de hersenfunctie en worden hersencellen gedood.
Wetenschappers hebben echter moeite om te identificeren hoe de clusters van amyloïde-bèta zich in de eerste plaats vormen.
Cholesterol versnelt de aggregatie
Wat wetenschappers wel weten, is dat amyloïde-bètamoleculen normaal gesproken niet aan elkaar kleven in de hersenen, omdat ze slechts in lage concentraties aanwezig zijn, en ze zijn verspreid over de hersenen.
Het Cambridge-team bundelde de krachten met onderzoekers van de Universiteit van Lund in Zweden om te onderzoeken hoe amyloïde-bèta erin slaagt zich te vormen tot clusters bij de ziekte van Alzheimer.
Ze onthulden dat amyloïde-bèta zich kan hechten aan lipiden, een soort onoplosbaar molecuul dat vetten, steroïden, fosfolipiden en wassen omvat. Vooral amyloïde-bèta bleek heel goed te hechten aan lipide celmembranen die cholesterol bevatten.
Als vervolgens amyloïde-bètamoleculen vast komen te zitten aan cholesterolbevattende lipide-celmembranen in de buurt van andere "vastzittende" amyloïde-bètamoleculen, is de kans groter dat deze moleculen elkaar tegenkomen, waardoor clusters ontstaan.
Het team berekent dat de aanwezigheid van cholesterol ervoor zorgde dat amyloïde-bètaclusters zich 20 keer sneller ontwikkelden dan anders het geval zou zijn.
Verlaagt het eten van minder cholesterol het risico?
Eerdere studies hebben een verband tussen cholesterol en de ziekte van Alzheimer in kaart gebracht; Wetenschappers weten bijvoorbeeld dat sommige van dezelfde genen die cholesterol in de hersenen verwerken, ook betrokken zijn bij de ziekte van Alzheimer. Het is echter onduidelijk hoe ze met elkaar zijn verbonden.
De auteurs van de recente studie weten niet zeker of cholesterol in de voeding een rol speelt bij de ziekte van Alzheimer, aangezien dit soort cholesterol niet via de bloedbaan in de hersenen terechtkomt.
Dus hoewel het over het algemeen goed is voor uw gezondheid om een uitgebalanceerd dieet te eten zonder al te veel cholesterol, wordt niet aangenomen dat hoeveel cholesterol u binnenkrijgt in uw dieet een probleem is met betrekking tot uw risico op het ontwikkelen van Alzheimer.
In feite zegt co-auteur prof. Michele Vendruscolo - van het Center for Misfolding Diseases aan de Universiteit van Cambridge - dat het niet het cholesterol op zich is dat het probleem is.
"De vraag voor ons nu", zegt hij, "is niet hoe we cholesterol uit de hersenen kunnen verwijderen, maar hoe we de rol van cholesterol bij de ziekte van Alzheimer kunnen beheersen door de interactie met amyloïde-bèta te reguleren. We zeggen niet dat cholesterol de enige trigger is voor het aggregatieproces, maar het is er zeker een van. "
Prof. Vendruscolo legt uit dat cholesterol door het lichaam wordt verplaatst door speciale 'eiwitdragers' zoals ApoE, dat in zijn gemuteerde vorm ook is onderzocht als een risicofactor voor de ziekte van Alzheimer.
Bij oudere mensen zijn eiwitdragers minder effectief, waardoor de beweging van cholesterol door het lichaam wordt onderbroken. Het kan dus mogelijk zijn voor wetenschappers om in de toekomst medicijnen te ontwerpen die zich op dit proces richten en helpen om de balans van cholesterol en amyloïde-bèta in de hersenen te beheersen.
"Dit werk heeft ons geholpen een specifieke vraag op het gebied van Alzheimeronderzoek te beperken", besluit prof. Vendruscolo.
"We moeten nu meer in detail begrijpen hoe de cholesterolbalans in de hersenen wordt gehandhaafd om manieren te vinden om een trigger van amyloïde-bèta-aggregatie te inactiveren."
