GEZWOLLEN ENKELS: 12 OORZAKEN EN HOE ZE TE BEHANDELEN - VASCULAIR

12 oorzaken van gezwollen enkels

Er zijn veel verschillende oorzaken van gezwollen enkels. In de meeste gevallen is zwelling te wijten aan letsel of oedeem.

De term oedeem betekent zwelling als gevolg van de ophoping van overtollig vocht. Het komt vooral veel voor in het onderbeen, enkels en voeten.

In dit artikel kijken we naar 11 oorzaken van gezwollen enkels en behandelen we enkele van de beste behandelingsopties.

Mogelijke oorzaken van gezwollen enkels zijn onder meer:

1. Voet- of enkelblessure

Een persoon kan een ontsteking krijgen als gevolg van een blessure aan de enkel of voet.

Mensen die een voet- of enkelblessure oplopen, kunnen in dat gebied een ontsteking krijgen, waardoor het gezwollen lijkt.

Een enkelverstuiking is een van de meest voorkomende voetblessures.

De American Orthopedic Foot and Ankle Society adviseert de volgende thuisbehandeling voor een verstuikte enkel:

rusten
het dragen van een enkelbrace
ijs aanbrengen in een dun stuk doek gedurende niet meer dan 20 minuten
het aanbrengen van een compressiewikkel
verhoging van de voet boven de taille

2. Cellulitis

Bacteriële infecties van de huid worden cellulitis genoemd. Mensen met diabetes zijn bijzonder vatbaar voor dit type infectie.

Cellulitis kan een reeks symptomen veroorzaken, waaronder roodheid, warme huid en zwelling die zich snel verspreidt. In zeldzame gevallen kan cellulitis levensbedreigend zijn zonder behandeling.

Mensen met cellulitis hebben antibiotica nodig. Het is essentieel om een arts te vertellen als de zwelling na een paar dagen behandeling niet afneemt of verergert.

3. Medicijnbijwerking

Sommige medicijnen kunnen als bijwerking de enkels doen opzwellen. Dergelijke medicijnen zijn onder meer:

antidepressiva
anticonceptiepillen en andere die oestrogeen bevatten
testosteron pillen
calciumkanaalblokkers voor hoge bloeddruk
steroïden

Mensen die vermoeden dat hun enkels opgezwollen zijn als bijwerking van medicatie, willen misschien contact opnemen met hun arts.

Een arts kan diuretische medicatie voorschrijven of methoden voorstellen om de zwelling te verminderen als deze ongemakkelijk is.

4. Chronische veneuze insufficiëntie

Het meest voorkomende type oedeem is van chronische veneuze insufficiëntie (CVI). CVI is een aandoening die de kleppen in de beenaders aantast.

Deze kleppen zorgen er meestal voor dat het bloed naar het hart stroomt. Bij CVI werken de kleppen echter niet goed en kan een deel van het bloed naar achteren stromen en zich verzamelen in de onderbenen en enkels.

Hoewel CVI geen ernstige complicaties heeft, kan het pijnlijk en ongemakkelijk zijn. Het kan ook merkbare veranderingen in de huid veroorzaken.

Een arts kan een persoon met CVI helpen bij het ontwikkelen van een persoonlijk behandelplan.

Voorbeelden van enkele behandelingsopties zijn:

de benen omhoog houden om de doorbloeding te verbeteren
compressiekousen dragen om zwelling te verminderen
medicijnen nemen, zoals aspirine
radiofrequente ablatie ondergaan, waarbij warmte wordt gebruikt om de aangetaste ader te sluiten

5. Bloedstolsels

Soms kan zich een bloedstolsel of ‘trombose’ ontwikkelen in een van de aderen in de arm of het been. Dit wordt diepe veneuze trombose (DVT) genoemd en vereist dringende medische hulp.

DVT belemmert de bloedstroom die terugkeert naar het hart, waardoor het zich ophoopt in de aangedane ledemaat.

Soms is het lichaam in staat de blokkering te compenseren door bloed geleidelijk door kleinere naburige aderen af te voeren. Na verloop van tijd worden deze aderen groter en kunnen ze bloed uit de ledemaat afvoeren.

Als deze aderen niet groter worden, kan het ledemaat gezwollen blijven. Aanhoudende pijn en zwelling na een DVT wordt posttrombotisch syndroom genoemd.

Mensen die een DVT ervaren, moeten overwegen:

het opheffen van de aangedane ledemaat
compressiekousen dragen om de doorbloeding te bevorderen
het nemen van anticoagulantia of bloedverdunners
een stentprocedure ondergaan, waarbij een chirurg een buis, een stent genaamd, in de ader inbrengt om deze open te houden

6. Zwangerschap

Gezwollen enkels zijn een veel voorkomende bijwerking van zwangerschap.

Tijdens de zwangerschap produceert het lichaam meer bloed en lichaamsvloeistoffen om de zich ontwikkelende foetus te ondersteunen.

Zwelling is een veel voorkomende bijwerking van zwangerschap, vooral in het derde trimester. Het kan de enkels, voeten, benen, gezicht en handen aantasten.

Een lichte zwelling is normaal en meestal onschadelijk. Een plotselinge zwelling van de handen en het gezicht kan echter een teken zijn van een mogelijk levensbedreigende aandoening die pre-eclampsie wordt genoemd.

Vrouwen die tijdens de zwangerschap een milde zwelling ervaren, kunnen verlichting krijgen van huismiddeltjes zoals:

voedsel eten dat rijk is aan kalium
het verminderen van de zoutinname
cafeïne vermijden
comfortabele schoenen dragen
steunkousen dragen
vermijd langdurig staan
het heffen van de voeten tijdens het rusten
koude kompressen aanbrengen
loszittende kleding dragen
het beperken van de tijd buitenshuis tijdens warm weer
rusten in een zwembad

7. Pre-eclampsie

Pre-eclampsie is een levensbedreigende aandoening die kan optreden tijdens het tweede of derde trimester van de zwangerschap, of tot 6 weken na de bevalling.

Pre-eclampsie wordt gekenmerkt door gevaarlijk hoge bloeddruk en eiwit in de urine. Het kan verschillende symptomen veroorzaken, waaronder hoofdpijn, veranderingen in het gezichtsvermogen, gewichtstoename en oedeem.

Pre-eclampsie die optreedt tijdens de zwangerschap kan ook de foetus beïnvloeden.

Het vereist een dringende medische behandeling. De behandeling kan medicijnen omvatten om aanvallen te voorkomen en de bloeddruk te verlagen.

Het bevallen van de baby is de meest effectieve behandeling, hoewel sommige vrouwen de symptomen kunnen verergeren voordat ze beter worden.

8. Lymfoedeem

Lymfoedeem is een soort zwelling die de zachte weefsels in de armen of benen aantast, inclusief de enkels. Het is te wijten aan een opeenhoping van een vloeistof die lymfe wordt genoemd. Dit bestaat voornamelijk uit witte bloedcellen, die helpen bij het bestrijden van infecties.

Lymfoedeem treedt op als er een blokkering of een andere schade aan het lymfestelsel is. Het lymfestelsel is een netwerk van weefsels en organen die het lichaam van infecties helpen verlossen en vocht in balans houden.

Lymfoedeem kan het gevolg zijn van infecties, kanker en operatieve verwijdering van de lymfeklieren. Sommige erfelijke aandoeningen kunnen ook lymfoedeem veroorzaken.

Schade aan het lymfestelsel is onomkeerbaar, dus de behandeling is erop gericht zwelling te verminderen en andere symptomen te voorkomen.

Mogelijke behandelingen zijn onder meer:

het dragen van drukkleding en verband
het verhogen van het hart- en ademhalingsritme door inspanning
een zachte massage krijgen van een therapeut die is opgeleid in de behandeling van lymfoedeem

9. Hartfalen

Hartfalen treedt op wanneer het hart het bloed niet langer zo effectief kan pompen als zou moeten. Er zijn drie verschillende soorten hartfalen: linkszijdig, rechtszijdig en congestief hartfalen.

Bij rechtszijdig en congestief hartfalen is er een vermindering van de bloedstroom uit het hart, waardoor het bloed terugstroomt in de aderen. Dit kan leiden tot vochtophoping in weefsels, inclusief de benen en enkels.

Hartfalen tast ook de nieren aan, waardoor ze minder zout en water uit het lichaam kunnen verwijderen. Dit draagt verder bij aan oedeem.

Hoewel er geen remedie is voor hartfalen, zijn er veel verschillende behandelingsopties.

Een arts kan diuretische medicatie voorschrijven en aanraden om de vloeistofinname te controleren en te verminderen. Beide behandelingen kunnen zwelling in de enkels en benen helpen verminderen.

10. Chronische nierziekte

Regelmatige lichaamsbeweging kan de nierfunctie helpen behouden.

Chronische nierziekte verwijst naar permanente nierbeschadiging, die in de loop van de tijd kan verergeren.

Het is mogelijk dat een persoon geen symptomen ervaart totdat ze zich in de late stadia van de ziekte bevinden, nierfalen of terminale nierziekte (ESRD) genoemd.

Tijdens ESRD worstelen de nieren om afval en extra vocht uit het lichaam te verwijderen. Dit kan tot een reeks symptomen leiden, waaronder gezwollen enkels.

De volgende leefstijlfactoren kunnen ook helpen om de nierfunctie zo lang mogelijk te behouden:

het verminderen van zout en vet in het dieet
een gezond gewicht behouden
het handhaven van een gezonde bloeddruk
lichaamsbeweging gedurende ten minste 30 minuten per dag
stoppen met roken
alcohol beperken
controle van de bloedsuikerspiegel

11. Leverziekte

De gezonde lever maakt een eiwit aan dat albumine wordt genoemd. Albumine voorkomt dat vloeistof uit de bloedvaten naar de omliggende weefsels lekt.

Zeer lage albuminespiegels als gevolg van een leveraandoening kunnen vochtophoping in de benen, enkels en buik veroorzaken.

Een arts kan medicijnen voorschrijven en advies geven over bepaalde leefstijlfactoren die verdere leverschade kunnen helpen voorkomen of vertragen. Voorbeelden zijn:

regelmatig sporten
een gezond dieet volgen
het beperken van de zoutinname
alcohol vermijden

12. Hypothoïdisme

Hypothyreoïdie kan de spieren en gewrichten van een persoon op verschillende manieren aantasten en pijn, pijn, stijfheid en zwelling veroorzaken.

Als een persoon hypothyreoïdie of een traag werkende schildklier heeft, betekent dit dat zijn schildklier te weinig hormonen aanmaakt.

Een onderzoek uit 2017 suggereert dat er mogelijk een verband bestaat tussen schildklieraandoeningen en reumatoïde artritis, die ook pijnlijke zwellingen in de gewrichten kunnen veroorzaken.

Een arts kan een bloedtest uitvoeren om de schildklierhormoonspiegels van een persoon te controleren, en de behandeling omvat het gebruik van synthetische schildklierhormonen.