Hoe weet u of het een blauwe plek of een bloedstolsel is
Bloedstolsels en kneuzingen hebben beide invloed op de bloedvaten, maar ze hebben enkele significante verschillen. Een blauwe plek is een merkbare vlek op de huid die over het algemeen na verloop van tijd verdwijnt. Een bloedstolsel is een bloedklompje dat zich in dieper weefsel of in een bloedvat heeft gevormd en zelden zichtbaar is.
Een blauwe plek vormt zich vaak terwijl de buitenste huidlaag nog intact is en de kleur van de zichtbare huidlagen verandert. Deze verandering in uiterlijk is te wijten aan kleine bloedvaten, capillairen genaamd, die in het gebied barsten. De huid kan van kleur blijven veranderen naarmate de blauwe plek begint te genezen.
Bloedstolsels kunnen ook het gevolg zijn van schade aan een bloedvat. Wanneer een bloedvat letsel oploopt, zoals schade door een snee of stoot door een stomp voorwerp, lekt er bloed uit het bloedvat en in het weefsel eromheen. Het vormt een bloedcollectie die vaak stolt, wat een hematoom wordt genoemd.
Een bloedstolsel kan ook optreden in een bloedvat, in welk geval artsen het een trombus zullen noemen. Soms kan een bloedstollingsprobleem in het lichaam de oorzaak zijn. In andere gevallen kunnen hoge bloeddruk, diabetes en andere aandoeningen de bekleding van het bloedvat beschadigen, wat kan leiden tot trombusvorming.
Verschillen in de oorzaak van blauwe plekken en bloedstolsels
Blauwe plekken en bloedstolsels kunnen beide het gevolg zijn van schade aan bloedvaten. De oorzaken en symptomen kunnen echter variëren.
Oorzaken van kneuzingen
Kneuzingen treden meestal op na een verwonding, zoals hard contact met een voorwerp, vallen of een bot breken. Bij dit soort verwondingen kunnen de bloedvaten in de huid barsten. Kneuzingen kunnen overal op de huid voorkomen.
De gebarsten bloedvaten lekken bloed, dat vast komt te zitten en verkleurt onder het huidoppervlak, waardoor een blauwe plek ontstaat. Het zwart-blauwe uiterlijk van een blauwe plek wordt veroorzaakt door het gebrek aan zuurstof in het opgesloten bloed.
Oorzaken van bloedstolsels
Bloedstolsels maken deel uit van het natuurlijke genezingsproces na een blessure.
Schade aan een gebied zorgt ervoor dat stollingsmiddelen in het bloed, bloedplaatjes genaamd, zich verzamelen en samenklonteren in de buurt van de verwonding, wat het bloeden helpt stoppen.
Kleine stolsels zijn normaal en verdwijnen vanzelf. Sommige bloedstolsels worden echter groter dan nodig of vormen zich op plaatsen waar er geen letsel is. Bloedstolsels kunnen zichzelf vormen in een bloedvat als gevolg van hypercoagulatie, die medische behandeling vereist.
Symptomen
Veel van de symptomen van blauwe plekken en bloedstolsels kunnen behoorlijk op elkaar lijken, maar bepaalde soorten stolsels kunnen veel ernstiger effecten veroorzaken.
Symptomen van kneuzingen
De meeste kneuzingen hebben de neiging vergelijkbare symptomen te veroorzaken.
De plek van de blauwe plek zal in eerste instantie roodachtig lijken, en daarna de eerste paar uur tot dagen in een donkerblauwe, paarse of zwartachtige kleur veranderen. Een blauwe plek zal van kleur veranderen terwijl hij geneest, en wordt meestal lichter en geler totdat hij volledig vervaagt.
Blauwe plekken kunnen pijnlijk of pijnlijk aanvoelen terwijl ze genezen. Naarmate de sporen van de blauwe plek vervagen, neemt de pijn ook af.
Symptomen van bloedstolsels
Diepe weefselbloedstolsels of hematomen volgen geen exact patroon terwijl ze genezen, maar kunnen verschillende symptomen veroorzaken, afhankelijk van waar ze zich in het lichaam bevinden en welke weefsels ze aantasten. Grote hematomen die in spieren of organen voorkomen, vereisen vaak medische behandeling.
Bloedstolsels in bloedvaten kunnen de bloed- en zuurstofstroom naar delen van het weefsel blokkeren. Deze obstructie kan levensbedreigend zijn omdat het ernstige schade of de dood van cellen kan veroorzaken. Enkele voorbeelden van ernstige aandoeningen die een trombus kan veroorzaken, zijn onder meer:
- Beroerte: een bloedstolsel in een van de slagaders die naar de hersenen gaan of in de hersenen zelf.
- Hartaanval: een bloedstolsel in een slagader van het hart.
- Longembolie: een bloedstolsel in een slagader van de long.
- Mesenterische ischemie: een bloedstolsel in een slagader naar de darmen.
- Diepe veneuze trombose (DVT): een bloedstolsel in een diepe ader, meestal in het been.
De symptomen van een trombus variëren afhankelijk van het orgaan en weefsel dat het beïnvloedt en kunnen zijn:
- onduidelijke spraak en gevoelloosheid of zwakte aan één kant van het lichaam, wat tekenen zijn van een beroerte
- pijn op de borst en kortademigheid, wat kan duiden op een hartaanval of een longembolie
- buikpijn, koorts en bloed in de ontlasting, dit zijn tekenen van mesenteriale ischemie
- pijn in de benen en zwelling, dit zijn tekenen van DVT
Iedereen die denkt de symptomen van een trombus te ervaren, moet onmiddellijk medische hulp inroepen.
Risicofactoren
Er zijn veel risicofactoren voor bloedstolsels en blauwe plekken, waarvan sommige mensen kunnen omgaan door hun levensstijl te veranderen.
Risicofactoren voor kneuzingen
Kneuzingen komen relatief vaak voor. Stoten tegen een hard oppervlak is meestal voldoende om een blauwe plek te veroorzaken. Het hoeft geen significante impact te hebben, dus soms zal het individu zich niet herinneren hoe ze de blauwe plek hebben gekregen.
Hoewel de meeste mensen ooit een blauwe plek zullen krijgen, kunnen specifieke factoren de kans vergroten.
Sommige geneesmiddelen, waaronder bloedverdunners, kunnen leiden tot meer bloedingen uit bloedvaten na een verwonding en dus tot meer blauwe plekken. Dit kan gebeuren met zowel voorgeschreven bloedverdunners, zoals warfarine, als vrij verkrijgbare medicijnen (OTC), zoals aspirine en visoliesupplementen.
Sommige vitaminetekorten of bloedingsstoornissen kunnen een persoon ook vatbaarder maken voor blauwe plekken en bloedingen, terwijl veroudering de huid en bloedvaten kwetsbaarder maakt. Er zijn ook bepaalde medische aandoeningen die kunnen leiden tot abnormaal lage bloedplaatjes of lage stollingsfactoren, wat kan leiden tot onverklaarbare blauwe plekken of bloedingen.
Risicofactoren voor bloedstolsels
Normale wondgenezing kan de vorming van bloedstolsels met zich meebrengen. Er is echter een groot aantal risicofactoren voor de vorming van andere bloedstolsels in bloedvaten.
Genetische aanleg is een risicofactor voor abnormale bloedstolling. Mensen hebben meer kans op overmatige bloedstolling als ze een familiegeschiedenis van gevaarlijke bloedstolsels hebben of deze eerder zelf hebben gehad.
Volgens de American Society of Hematology zijn andere factoren die het risico kunnen verhogen:
- roken
- zwanger zijn
- ouder zijn dan 60
- overgewicht of obesitas hebben
- langdurig zitten of rusten
- hormoontherapie ondergaan
- recente operaties hebben gehad
Andere aandoeningen kunnen ook de kans op bloedstolsels vergroten. Deze omvatten onder meer chronische ontstekingsziekten, hartfalen, hoge bloeddruk en diabetes. Mensen die recent trauma hebben meegemaakt, zoals een val of een ander ongeval, lopen mogelijk ook een hoger risico.
Wanneer moet je naar een dokter
Iedereen met ernstige pijn op de plaats van een verwonding moet een arts raadplegen voor een volledige diagnose. Normale blauwe plekken zijn zelden reden tot bezorgdheid, maar voor onverklaarbare blauwe plekken is een bezoek aan de dokter vereist.
Bepaalde ernstige medische aandoeningen en ziekten kunnen onverklaarbare blauwe plekken, bloedingen en bloedstolsels veroorzaken. Deze aandoeningen vereisen een juiste diagnose en behandeling. Mensen moeten met een arts praten over blauwe plekken die langer dan 2 weken aanhouden of naast andere symptomen verschijnen, zoals pijn of zwelling.
Iedereen die vermoedt dat hij symptomen van een trombus ervaart, moet onmiddellijk medische hulp inroepen. Ook voor mensen met een hoger risico op het krijgen van een trombus is het raadzaam om uit voorzorg een arts te raadplegen.
Iedereen die het volgende ervaart, moet ook naar een arts gaan:
- een diepe blauwe plek na een blessure
- een knobbel die stevig aanvoelt onder de huid
- diepe pijn na een ernstig letsel, zoals een fiets- of auto-ongeluk, sportblessure of vallen
Hoe worden blauwe plekken en bloedstolsels gediagnosticeerd?
Veel artsen zullen beeldvormende tests gebruiken om een trombus of hematoom te diagnosticeren nadat ze een lichamelijk onderzoek hebben uitgevoerd en de medische geschiedenis van de persoon hebben bekeken.
Beeldvormingstests voor bloedstolsels kunnen een echografie, CT- of MRI-scan omvatten. Deze tests kunnen artsen helpen bij het zoeken naar bloedstolsels, zowel in bloedvaten als in weefsels en organen.
Artsen kunnen oppervlakkige kneuzingen over het algemeen op zicht diagnosticeren, rekening houdend met eventuele huidverkleuring, zwelling van het weefsel en andere verwondingen. Dit is ook het geval voor kleine bloedstolsels onder de vingernagels of teennagels, ook wel subunguale hematomen genoemd.
Behandeling
Bij kneuzingen is meestal geen behandeling nodig.
Artsen kunnen echter aanraden om huismiddeltjes te gebruiken om de symptomen te verlichten, bijvoorbeeld door de eerste 24-48 uur ijspakken op de blauwe plek aan te brengen en daarna warmtepakken te gebruiken. Als een blauwe plek bijzonder pijnlijk of uitgebreid is, kunnen artsen OTC-pijnstillers aanbevelen.
Artsen die vermoeden dat een onderliggende aandoening de blauwe plek veroorzaakt, kunnen aanvullende tests uitvoeren of behandelingen voor de aandoening aanbevelen.
Afhankelijk van de oorzaak en de organen en weefsels die het aantast, kan een hematoom al dan niet worden behandeld. Soms hebben deze bloedstolsels medische behandeling of chirurgische ingrepen nodig, vooral als ze zonder letsel optreden.
Om een trombus te behandelen, zullen artsen medicijnen gebruiken om voortdurende stolling of toekomstige bloedstolsels te helpen voorkomen. Voor deze behandeling is meestal een ziekenhuisopname vereist. Injecteerbare bloedverdunnende medicijnen, zoals heparine, kunnen de vorming van nieuwe bloedstolsels helpen voorkomen.
In geval van een beroerte, hartaanval of longembolie kan een persoon stolseloplossende medicijnen krijgen die trombolytica worden genoemd. Artsen kunnen ook aanbevelen dat het individu in de toekomst bloedverdunners gebruikt om te voorkomen dat hun bloed in de toekomst onnodig stolt.
Afhalen
Zowel kneuzingen als bloedstolsels zijn vaak het gevolg van schade aan bloedvaten.
Blauwe plekken genezen over het algemeen vanzelf, terwijl de vorming van kleine bloedstolsels als gevolg van snijwonden of letsel een normaal onderdeel is van het genezingsproces van het lichaam.
Bloedstolsels in diepe weefsels kunnen echter verdere evaluatie en behandeling vereisen, afhankelijk van hun locatie.
Bloedstolsels in bloedvaten zijn altijd een medisch noodgeval en kunnen levensbedreigend worden vanwege hun effecten op de bloed- en zuurstofstroom. Iedereen die vermoedt dat ze een trombus hebben, moet onmiddellijk medische hulp inroepen.
