Hoe de gezondheid van bloedvaten IBD kan veroorzaken
Ontstekingsziekten van de darmen treffen miljoenen mensen over de hele wereld en veroorzaken slopende symptomen. Onderzoekers zijn er niet zeker van welke factoren deze aandoeningen veroorzaken. Nieuw onderzoek heeft nu echter mogelijk een boosdoener geïdentificeerd: een disfunctie van de bloedvaten.
Volgens de Centers for Disease Control and Prevention (CDC) kregen naar schatting 3 miljoen mensen in de Verenigde Staten alleen al in 2015 de diagnose inflammatoire darmaandoening (IBD). Dit was het laatste jaar waarvoor gegevens beschikbaar zijn.
IBD is een overkoepelende term die voornamelijk verwijst naar de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa, chronische aandoeningen die worden gekenmerkt door een ontsteking van de darm.
Ondanks dat deze aandoeningen zo wijdverbreid zijn en het feit dat ze de kwaliteit van leven van een persoon ernstig kunnen aantasten, blijven onderzoekers onzeker welke factoren ze veroorzaken.
Nu beweert een team van onderzoekers van Universitätsklinikum Erlangen in Duitsland dat het misschien een belangrijke ontdekking heeft gedaan.
In een onderzoeksartikel dat te zien is in The Journal of Clinical Investigation, stellen de onderzoekers dat bepaalde disfuncties in bloedvaten een belangrijke bijdrage leveren aan de ontwikkeling van IBD.
De onderzoekers beweren ook dat het uitroeien van deze disfuncties in bloedvaten de progressie van deze chronische aandoeningen aanzienlijk zou kunnen vertragen.
Discovery biedt een nieuw behandeltraject
Victoria Langer - die dit onderzoek begon in het kader van haar proefschrift - en collega's leggen uit dat hun onderzoek begon vanuit een reeds bestaand idee dat pro-inflammatoire cellen door bloedvaten circuleren.
Dit bracht hen ertoe te onderzoeken of de gezondheid van bloedvaten iets te maken had met de ontwikkeling van ontstekingsaandoeningen die de darmen aantasten.
De wetenschappers waren vooral geïnteresseerd in de rol van endotheelcellen, de cellen die het inwendige oppervlak van bloedvaten bekleden. Deze cellen vormen een soort barrière die voorkomt dat andere cellen uit de bloedvaten lekken.
De wetenschappers ontdekten dat personen met een IBD ook zeer doorlatende bloedvaten hadden. Ze dachten dat dit waarschijnlijk betekende dat de endotheelcellen aan de binnenkant van die vaten hun werk niet deden.
Toen ze verdere moleculaire analyses uitvoerden, bevestigden de onderzoekers dat de cel-tot-cel-interactie tussen endotheelcellen disfunctioneel was.
Door nog beter te kijken, ontdekte het team dat het cytokine interferon-gamma deze disfunctie veroorzaakte. Cytokinen zijn eiwitten die een rol spelen bij celsignalering. Interferon-gamma is ook in hoge concentraties aanwezig in ontstoken darmweefsel.
Om de hoge permeabiliteit van bloedvaten bij mensen met IBD aan te tonen, gebruikten de onderzoekers een gespecialiseerde techniek om darmbloedvaten te analyseren bij 15 personen. Hiervan waren er zeven in remissie, en acht hadden de aandoening in een 'actieve toestand'.
De onderzoekers voerden ook een reeks experimenten uit in muismodellen van IBD om te zien of ze de ziekteprogressie konden vertragen door te voorkomen dat endotheelcellen reageren op verhoogd interferon-gamma. Deze experimenten waren succesvol, wat suggereert dat deze benadering een nuttige stap vooruit zou kunnen zijn bij IBD-behandelingen.
De onderzoekers ontdekten ook dat imatinib, een medicijn dat voornamelijk wordt gebruikt om kanker te behandelen, de doorlaatbaarheid van bloedvaten kan verminderen. Het hielp ook de progressie van IBD in muismodellen te vertragen.
"Onze bevindingen […] suggereren dat imatinib een mogelijk medicijn zou kunnen zijn voor de behandeling van de ziekte", schrijven de auteurs van het onderzoek in hun paper.
"We hopen natuurlijk echt dat onze resultaten op de lange termijn ten goede zullen komen aan patiënten met chronische [IBD]", zegt co-auteur prof. Michael Stürzl.
"Dit [idee] wordt ook ondersteund door het feit dat de medicatie die we met succes in het diermodel hebben gebruikt, al is goedgekeurd voor klinische toepassingen."
Prof. Michael Stürzl
