Kan vogelbekdierengif helpen bij de behandeling van diabetes?
Met diabetes die momenteel de Verenigde Staten overspoelt, is het ontwerpen van effectievere behandelingen van het grootste belang. Nieuw onderzoek vindt een nogal verrassende bron van een mogelijk nieuw medicijn: vogelbekdierengif.
Het vogelbekdier is misschien wel het meest iconische en vreemde dier van Australië.
Het wordt geclassificeerd als een monotreme, een groep zoogdieren die slechts vijf overlevende soorten omvat.
Het heeft een vacht maar legt eieren en produceert melk, maar heeft geen tepels, en het is een van de weinige zoogdieren die giftig is.
Tijdens het broedseizoen produceren mannelijke vogelbekdieren gif dat kan worden geïnjecteerd in rivaliserende mannetjes, roofdieren of nieuwsgierige mensen met een uitloper op hun achterpoten.
Hoewel het niet dodelijk is voor mensen, kunnen de nawerkingen van een vogelbekdiersteek ondraaglijk pijnlijk zijn.
Het vogelbekdiergenoom en diabetes
In 2008 hebben onderzoekers voor het eerst het vogelbekdiergenoom gesequenced. Een van de bij dat project betrokken onderzoekers - prof. Frank Grutzner, van de Universiteit van Adelaide in Australië - onderzoekt nu nieuwe manieren om deze kennis te gebruiken om diabetes te behandelen.
Mensen met diabetes krijgen soms een medicijn voorgeschreven dat exenatide wordt genoemd. Deze verbinding is een gemodificeerde versie van het hormoon glucagon-achtige peptide-1 (GLP-1), dat van nature in de darmen wordt uitgescheiden en de afgifte van insuline stimuleert. Dit heeft tot gevolg dat het niveau van mogelijk schadelijke glucose in het bloed wordt verlaagd.
GLP-1 wordt ook aangetroffen bij dieren, waaronder het vogelbekdier. De vogelbekdierversie is echter aanzienlijk gewijzigd. Zoals prof.Grutzner zegt: "Een van de meest verbazingwekkende ontdekkingen van het vogelbekdiergenoomproject was het enorme verlies van genen die belangrijk zijn voor de spijsvertering en metabolische controle - deze dieren hebben in feite geen functionele maag."
"Meer recent", voegt hij eraan toe, "ontdekten we dat monotreme GLP-1 radicaal is veranderd bij deze dieren, vanwege zijn dubbele functie in zowel de darm als het gif."
Een belangrijk verschil tussen vogelbekdier en menselijke GLP-1 is de weerstand tegen degradatie. Met andere woorden, het heeft het potentieel om in het lichaam rond te hangen en langer te blijven werken dan de menselijke versie.
"Misschien heeft dit iconische Australische dier het antwoord op een effectievere en veiligere behandelingsoptie voor stofwisselingsziekten, waaronder diabetes."
Prof. Frank Grutzner
De bevindingen hebben de interesse van de farmaceutische industrie gewekt; nieuwe diabetesmedicijnen kunnen lucratief zijn. De onderzoekers die bij dit project betrokken zijn, hebben onlangs een aanzienlijke financiële impuls gekregen van het Central Adelaide Local Health Network, dat hen zal helpen hun werk voort te zetten.
Hoewel er nog veel onderzoek en ontwikkeling te doen is, hebben de wetenschappers hoge verwachtingen. Ze geloven dat vogelbekdier GLP-1 ooit een langduriger medicijn zou kunnen bieden voor gebruik bij een ziekte die al meer dan 400 miljoen mensen wereldwijd treft.
Zou een giftig zoogdier dat eieren legt, hulp kunnen bieden bij dit wereldwijde probleem?
