Osteoporose: kan selenium het risico verminderen?
Een recente studie uit China vindt een verband tussen de inname van selenium via de voeding en het risico op osteoporose. Hoewel de auteurs niet kunnen vaststellen of het verband causaal is, pleiten ze voor meer onderzoek.
Gedurende het hele leven breekt het lichaam continu bot af, absorbeert het opnieuw en maakt het opnieuw. Bij osteoporose kan de hervorming van het bot de snelheid van botafbraak niet bijhouden.
Dit proces betekent dat botten na verloop van tijd zwakker worden en vatbaarder voor breuken. Osteoporose treft voornamelijk oudere volwassenen, en wereldwijd hebben naar schatting 200 miljoen mensen osteoporose.
De aandoening treft ongeveer 1 op de 3 vrouwen ouder dan 50 jaar, terwijl 1 op de 5 mannen tijdens hun leven fracturen krijgt waar osteoporose verband mee houdt.
Er zijn enkele risicofactoren voor osteoporose die mensen niet kunnen vermijden, zoals het ouder worden en geslacht. Maar experts hebben ook enkele aanpasbare risicofactoren geïdentificeerd, bijvoorbeeld het roken van tabak en het drinken van alcohol verhogen het risico.
Wetenschappers zijn ook van mening dat voedingsfactoren een rol kunnen spelen. Tot op heden heeft het meeste onderzoek naar voeding en osteoporose zich geconcentreerd op calcium vanwege zijn cruciale rol in de gezondheid van de botten.
De auteurs van de meest recente studie zijn echter van mening dat andere micronutriënten het risico op osteoporose kunnen beïnvloeden. Ze besloten zich te concentreren op selenium. De wetenschappers publiceerden hun resultaten in het tijdschrift BMC-aandoeningen van het bewegingsapparaat.
Wat is selenium?
Selenium is een sporenmineraal dat essentieel is voor de menselijke gezondheid. Het speelt een rol in veel systemen van het lichaam en is aanwezig in een breed scala aan voedingsmiddelen, waaronder vis, schaaldieren, rood vlees, granen, eieren, kip, lever en knoflook.
Hoewel in een handvol eerdere onderzoeken is gekeken naar de invloed van selenium op osteoporose, is het bewijs niet overtuigend.
Om deze lacune in onze kennis te dichten, namen de nieuwste onderzoekers gegevens van 6.267 deelnemers die het Department of Health Examination Center van het Xiangya Hospital, Central South University, China bezochten.
Geregistreerde verpleegkundigen hielden contact met alle deelnemers en verzamelden informatie over hun levensstijl en demografie. Alle deelnemers waren 40 jaar of ouder en vulden gedetailleerde voedselfrequentievragenlijsten in.
Belangrijk is dat de wetenschappers ook kennis hebben genomen van andere parameters die osteoporose kunnen beïnvloeden, zoals drinken, rookstatus, body mass index (BMI) en niveau van fysieke activiteit.
Selenium en osteoporose
Over het algemeen was osteoporose aanwezig bij 9,6% van de deelnemers - 2,3% bij mannen en 19,7% bij vrouwen. Met behulp van de vragenlijstgegevens splitsten de wetenschappers de deelnemers op in vier groepen, die ze rangschikten voor de hoogste tot de laagste seleniuminname.
Zoals ze hadden verwacht, hadden personen met de laagste niveaus van voedingsselenium het grootste risico op het ontwikkelen van osteoporose. De auteurs observeerden een dosis-responsrelatie; met andere woorden, de inname van selenium had een negatieve correlatie met het risico op osteoporose - hoe meer een persoon consumeerde, hoe lager het risico.
Zelfs na correctie voor factoren als leeftijd, geslacht en BMI, was de relatie nog steeds significant; het gold ook voor zowel mannen als vrouwen. De auteurs concluderen:
"De bevindingen van onze studie kunnen een hint geven van de pathogenese van [osteoporose], en toekomstige studies van de inname via de voeding, inclusief [selenium] aanvullende inname, naar het risico van [osteoporose] zijn gerechtvaardigd."
In hun paper bespreken de auteurs enkele mechanismen waarmee selenium het risico op osteoporose zou kunnen beïnvloeden. Ze leggen uit hoe de activiteit van immuunmoleculen, zoals cytokines, de progressie van osteoporose bevordert en dat selenium deze moleculen kan remmen.
Ten tweede maakt selenium deel uit van seleniumafhankelijke antioxidant-enzymen, die reactieve zuurstofsoorten in cellen opruimen.
Reactieve zuurstofsoorten komen voor als een bijproduct van het zuurstofmetabolisme en spelen een nuttige rol in het lichaam. Als ze zich echter ophopen, veroorzaken ze oxidatieve stress, die cellen kan beschadigen. Daarom kunnen lagere niveaus van selenium oxidatieve stress verhogen.
Dit is belangrijk omdat, zoals de auteurs uitleggen, er enig bewijs is dat oxidatieve stress de progressie van osteoporose kan beïnvloeden.
Beperkingen en de toekomst
De auteurs zijn van mening dat hun studie de eerste studie is die de inname van selenium via de voeding rechtstreeks in verband brengt met osteoporose. Hoewel ze een relatief grote steekproefomvang gebruikten en rekening hielden met een breed scala aan variabelen, zijn er nog steeds aanzienlijke beperkingen.
Elke studie die afhankelijk is van zelfgerapporteerde voedselinname is bijvoorbeeld vatbaar voor fouten - het menselijk geheugen is zeker niet onfeilbaar.De auteurs leggen ook uit dat de niveaus van selenium in voedsel kunnen variëren, en dat bereidingsmethoden ook invloed hebben op de hoeveelheid selenium die beschikbaar is.
Ook is het in observationele studies zoals deze niet mogelijk om een oorzakelijk verband tussen voedingsselenium en ziekteresultaten te bevestigen; het is altijd mogelijk dat andere factoren de resultaten beïnvloeden.
Aangezien de gemiddelde leeftijd van de bevolking langzaam stijgt, komt osteoporose steeds vaker voor. Begrijpen hoe we risico's kunnen verminderen, is van vitaal belang, en er zal zeker meer werk volgen.
