Vetten of koolhydraten: wat veroorzaakt zwaarlijvigheid?
Te veel koolhydraten of te veel vet? De meningen over welke delen van onze voeding waarschijnlijk zwaarlijvigheid veroorzaken, zijn verdeeld. Een recente studie gaat dieper in op de effecten van voeding op gewicht en gezondheid.
Eerder dit jaar, Medisch nieuws vandaag rapporteerde over een studie waarin de potentiële voordelen van het koolhydraatarme dieet werden vergeleken met die van het vetarme dieet.
De wetenschappers vroegen welk type dieet het beste zou zijn om overtollig gewicht kwijt te raken.
Hun conclusie? In wezen is dat moeilijk te zeggen.
Beiden hebben voor- en nadelen; sommige mensen kunnen meer baat hebben bij het ontslaan van de vetten, terwijl anderen misschien betere resultaten zien door vast te houden aan een koolhydraatarm dieet.
Zowel koolhydraten (die een primaire bron van glucose zijn, of enkelvoudige suiker) als vetten zijn verantwoordelijk voor het vergroten van de kans op zwaarlijvigheid van een persoon, en studies blijven deze punten bespreken, dus het argument is verre van definitief.
Onlangs heeft de opvatting dat een overmatige inname van koolhydraten de belangrijkste voedingsoorzaak van obesitas kan zijn, meer grip gekregen, hoewel sommige onderzoekers dit in twijfel hebben getrokken.
In een artikel dat nu in het tijdschrift is gepubliceerd Celstofwisseling, hebben onderzoekers van twee instellingen - het Instituut voor Genetica en Ontwikkelingsbiologie aan de Chinese Academie van Wetenschappen in Peking en de Universiteit van Aberdeen in het Verenigd Koninkrijk - nogmaals de kaarten omgedraaid, wat suggereert dat we nog een keer naar vet voedsel moeten kijken.
Suikerinname had geen invloed op het gewicht
In wat volgens hen de grootste studie in zijn soort tot nu toe is, werkten hoofdonderzoeker prof.John Speakman en team met muizen om de effecten van drie macronutriënten - koolhydraten, vetten en eiwitten - op de accumulatie van lichaamsvet te testen.
De wetenschappers wendden zich tot het muizenmodel omdat, zoals ze uitleggen, het buitengewoon lastig is om menselijke deelnemers te vragen om één soort dieet te volgen en ze gedurende zeer lange perioden te evalueren.
Maar kijken naar knaagdieren - die vergelijkbare metabolische mechanismen hebben - zou cruciale aanwijzingen en werkbaar bewijs kunnen opleveren.
Muizen die tot vijf verschillende genetisch gemanipuleerde stammen behoorden, werden toegewezen aan een van de 30 verschillende soorten voeding, inclusief variaties op hun gehalte aan vet, koolhydraten en eiwitten.
De muizen werden gedurende een periode van 3 maanden op hun respectievelijke dieet gehouden - wat voor mensen geldt als 9 jaar.
Gedurende deze tijd werden ze beoordeeld op veranderingen in lichaamsgewicht en lichaamsvetgehalte, om te zien welke van de muizen uiteindelijk te zwaar zou worden.
De wetenschappers ontdekten dat alleen een overmatige inname van vetten de adipositas (lichaamsvetgehalte) bij muizen verhoogde, terwijl koolhydraten - inclusief tot 30 procent van de calorieën afkomstig van sucrose - geen effect hadden.
Bovendien zorgde een gecombineerd vet- en suikerrijk dieet niet meer voor meer lichaamsvet dan een vetrijk dieet alleen.
Wat de eiwitinname betreft, zegt het onderzoeksteam dat er geen bewijs was dat het de inname van andere macronutriënten of de hoeveelheid lichaamsvet beïnvloedde.
En waarom leidt de inname van vet tot overgewicht? De onderzoekers zijn van mening dat vetten het beloningssysteem van de hersenen 'aanspreken' en een verlangen naar een overmatige hoeveelheid calorieën stimuleren, wat vervolgens de gewichtstoename bepaalt.
"Een duidelijke beperking van dit onderzoek", zoals prof. Speakman uitlegt, "is dat het gebaseerd is op muizen in plaats van op mensen."
"Muizen hebben echter veel overeenkomsten met mensen in hun fysiologie en metabolisme, en we gaan nooit studies doen waarin de voeding van mensen gedurende zulke lange perioden op dezelfde manier wordt gecontroleerd."
"Dus het bewijs dat het levert, is een goede aanwijzing voor wat de effecten van verschillende diëten waarschijnlijk zijn op mensen."
Prof. John Speakman
